Kültürel Miras Alanlarının Sınıf Dışı Eğitimde Kullanımı

(Samsun Kurtuluş Yolu)

TÜBİTAK 2237-A Bilimsel Eğitim Etkinlikleri Desteği
Proje Yürütücüsü : Prof. Dr. Cevdet YILMAZ
Yer : Samsun
Tarih : 23-27 Eylül 2024

Başvuru için Tıklayınız…

Etkinlik Düzenleme Kurulu

Bilim Kurulu Üyeleri

Etkinliğin Amacı: Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşlarının 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak basması ve sonrasında Kurtuluş Savaşı’nı örgütlemek adına Samsun’dan başlayarak Havza-Amasya-Erzurum-Sivas’ı içeren ve en sonunda Ankara’da sonlanan ülkemizin bağımsızlık yolunu oluşturan güzergahın Samsun ili sınırlarında kalan kısmı Kurtuluş Yolu olarak adlandırılmaktadır. Bu güzergâh açık hava müzesi niteliğinde bir kültürel miras alanı olarak önemli bir turizm destinasyonu olmasının yanında öğretmen ve öğrencilerimize ülkemizin temellerinin atıldığı mücadelenin adım adım nasıl gerçekleştiğini yaşayarak öğrenme fırsatı vermektedir.  Bu manada Kurtuluş Yolu’nun daha anlamlı hale gelmesi ve güzergahın geniş kitleler tarafından bilinir hale gelmesi için bu konuyu öğrencilere aktaracak kişilerin başında gelen Coğrafya, Tarih ve Sosyal Bilgiler Öğretmenlerin ve Öğretmen Adaylarının bu konuda bilgi sahibi olması gerekmektedir. Bu amaçla proje kapsamında 4 farklı üniversiteden alanında uzman 13 bilim insanı tarafından 20 katılımcıya farklı başlıklarda teorik ve uygulamalı olarak dersler verilecektir. Toplam 5 gün sürecek olan eğitim 3 sınıf içi ve 2 sınıf dışı uygulamalı ders gününden oluşacak, teorik olarak verilen ders içerikleri takip eden günde uygulamalı olarak yerinde anlatılacaktır.

Bu eğitimin amacı, Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ortaokul ve liselerde görev yapan ve aktif olarak lisansüstü eğitimini sürdüren coğrafya, tarih ve sosyal bilgiler öğretmenleri ile devlet üniversitelerinin coğrafya, tarih ve sosyal bilgiler eğitimi öğrencilerine, Kurtuluş Yolu örneğinden yola çıkarak kültürel miras alanlarının sınıf dışı eğitimde kullanılabilirliğine dair teorik ve uygulamalı eğitim vermektir. Katılımcıların öğretmenler ve öğretmen adaylarından tercih edilmesi, her iki grubun bu eğitim sırasında edinecekleri bilgi ve tecrübelerin yanında öğretmenlerin yeni öğretmen adaylarına deneyimlerini aktarmasını da amaçlamaktadır. Bu eğitimde farklı üniversite ve fakültelerde görev yapan, alanında birikime sahip öğretim üyelerinin katıldığı etkileşimli bir ortamda ayrıntılı, gerçekçi ve uygulamaya dayalı bir içerik sunulacaktır.

Hedeflenen program sonucunda katılımcılar, Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’a çıkışı ile başlayan ve Havza’dan ayrılışına kadar süren günlerini, bu günlerde konakladığı ve örgütlenme çalışmalarını gerçekleştirdiği mekanları, Samsun’un sosyo-ekonomik şartlarını yerinde inceleme imkânı bulacaklardır. Öğrenilen teorik bilgiler, uygulamalı ders günleri olarak adlandırılan arazi çalışmalarında yerinde gözlem yöntemi ile desteklenecek böylece müzelerin ve Kurtuluş Yolu’nun sınıf dışı eğitim alanı olarak kullanılması sağlanacaktır. Böylece eğitime katılan öğretmen ve öğrencilerin öğrenim hayatlarında ders kitaplarında öğrendikleri bilgileri gerçekleştiği mekanlarda yaşayarak öğrenmeleri sağlanacaktır. Proje sonunda bu eğitimi alan öğretmenlerin sınıf dışı eğitim çalışmalarını öğretimin içinde daha çok kullanması, Kurtuluş Yolu’nun daha geniş kitlelerce tanınarak daha çok ziyaret edilmesinin sağlanması ve projede görevli öğretim üyeleri tarafından hazırlanacak detaylı bir Kurtuluş Yolu kitabıyla teorik bilgilerin daha geniş kitlelere ulaştırılması hedeflenmektedir.

Bu eğitim ile hizmet içi süreçteki coğrafya ve sosyal bilgiler öğretmenleri ile hizmet öncesi süreçte olan coğrafya ve sosyal bilgiler alanında eğitim gören üniversite öğrencileri tümevarım/tümdengelim mantığında bilimsel olarak kültürel miras alanlarını tanıma, bu alanların sürdürebilir kullanımı sağlayarak bilimsel fayda sağlama, bu alanları eğitim uygulamalı derslere sınıf dışı eğitim yöntemi ile dahil etme ve öğrencilerde çevre tanıma ile tarih bilincini geliştirmeye ilişkin bilgi ve beceriler kazanmaları sağlanması amaçlanmaktadır.

Eğitim teorik ve uygulamalı olmak üzere 2 şekilde planlanmıştır. Öğrencilerin

becerilerini kazanacağı teorik ve uygulamalı ders başlıkları şu şekildedir:

Etkinliğin Kapsamı: TÜBİTAK 2237- A Bilimsel Eğitim Etkinlikleri Desteği Programı; ön lisans, lisans ve lisansüstü öğrenciler yanında araştırmacılara bilimsel çalışmanın temel mantığını kazandırmak ve akademik gelişimlerini sağlamaya yardımcı olmak amacına yönelik hazırlanan bilimsel eğitim etkinliklerini desteklemektedir. Programın bu ana amacına uygun olarak bu eğitimde, Türkiye’nin farklı il ve ilçelerinde görev yapan coğrafya, tarih ve sosyal bilgiler öğretmenleri ile farklı üniversitelerin coğrafya, tarih ve sosyal bilgiler eğitimi programlarında öğrenim gören öğrencilere tarihsel süreçte önemli olayların yaşandığı mekanların bilimsel ve ekonomik olarak değerlendirilebileceği anlatılarak öğrencilerde yaşadığı çevreyi tanıma farkındalığının ve tarih bilincinin artırılması amaçlanmaktadır. Bunun için teorik, uygulamalı ve arazi çalışmalarını kapsayan bir eğitim ile bilgili ve deneyimli eğitmenlerin rehberliğinde beceriler kazanmaları hedeflemektedir. Katılımcıların bu eğitim sonunda edinecekleri bilgi ve beceriler ile mesleki bilgiler yanında mesleki becerilerinin gelişmesi beklenmektedir. Buna bağlı olarak öğretmen ve öğretmen adaylarının görev yaptıkları/yapacakları okullardaki öğrencilere ile deneyimlerini paylaşması ve öğrencilerin de tarih bilinci ve çevre tanıma farkındalığına yönelik tutum ve değerlerinin geliştirilmesi hedeflenmektedir. Bu nedenle öğrencilerin, vatan sevgisi, millet bilinci, çevre tanıma ve koruma, tarih okuryazarlığı, coğrafi gözlem kabiliyeti, ekip çalışması vb. değerlerinin ve becerilerinin gelişmesi; tarihi açıdan değer taşıyan kişilerin, binaların ve yerlerin korunması ve bu alanlarda gerçekleştirilecek etkinlikler ile bu değerlerin unutulmamasına yönelik tutum ve davranışları kazanmasında aile, sosyal çevre ve öğretmenler gibi toplumun birçok kesimine önemli görevler düşmektedir. Bu eğitim çalışması da başta öğrenciler olmak üzere toplumun tüm kesimlerinde bir farkındalık oluşturma amacına yönelik hazırlanmıştır.

Proje, 23-27 Eylül 2024 tarihleri arasında toplam 5 (beş) iş günü, yüz yüze, üç gün teorik iki gün arazi çalışmaları şeklinde planlanmıştır. Kurs kapsamında 20 kişiden oluşacak katılımcı grubun, Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda aktif olarak görev yapan Coğrafya, Tarih ve Sosyal Bilgiler öğretmenleri ile üniversitelerin coğrafya, tarih ve sosyal bilgiler öğretmenliği bölümlerinin lisans ve lisansüstü programlarında öğrenim gören öğrenciler olmasına dikkat edilecektir. Eğitime katılacak katılımcılar Türkiye’nin farklı illerinde görev yapan öğretmenler ile farklı üniversitelerde öğrenim gören lisans ve lisansüstü öğrencileri arasından seçilecektir. Buradaki amaç, öğretmenlerin ve öğretmen adaylarının hem kendi alanlarında hem de diğer alanlarda yapılan çalışmalardan haberdar olmalarını sağlamak ve disiplinler arası çalışmalar yapmak için sosyal ağ kurmalarına yardımcı olmaktır. Ayrıca hizmet içi süreçte görev yapan öğretmenlerle öğretmen adaylarının birlikte projede yer alması, imece usulü öğrenmeye de katkı sağlayacaktır. Bu gerekçelere bağlı olarak, projede eğitmen olarak görev alan akademisyenlerin farklı disiplinlerden (Coğrafya, Tarih, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi, Turizm Rehberliği, Matematik, Temel Eğitim) seçilmesine özen gösterilmiştir.

Türkiye’nin farklı illerinde görev yapan ve aynı zamanda lisansüstü eğitim görmekte olan coğrafya, tarih, sosyal bilgiler öğretmenleri ile üniversitelerde aktif öğrenci olan coğrafya, tarih ve sosyal bilgiler öğretmenliği öğrencileri katılabilir.

Ayrıca katılımcıların seçiminde şu kriterler dikkate alınacaktır:

• Çevrimiçi başvuru formunu doldurmak,

Online başvurular tamamlandıktan sonra katılımcıların seçiminde aşağıdaki kriterler dikkate alınacaktır:

• MEB’e bağlı devlet ve özel okullarda görev yapıyor olması (Öğretmenler için),

• Öğretmenlerin aynı zamanda Coğrafya/Tarih ya da Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dallarında lisansüstü eğitim görüyor olması,

• Kadın ve erkek katılımcı sayısının başvuru oranına göre dengeli dağıtılması; aralarındaki en düşük oranın 1/3 olması,

• Projeye farklı illerden katılımcının dâhil edilmesi,

• OHAL kapsamında meslekten, kamu görevinden veya ilgili kurumların teşkilatından çıkarılmamış olması,

• ARBİS’e kayıtlı olması

Bu kriterlere göre katılımcı seçiminde iki aday arasında eşitlik olması halinde başvuru formunu daha önce ve eksiksiz dolduranlar tercih edilecektir.

Bu program ile katılımcıların yol, iaşe, kırtasiye ve konaklama masrafları TÜBİTAK tarafından verilen etkinlik bütçesinden karşılanacaktır. Katılımcılardan, TÜBİTAK tarafından desteklenen kalemler dahilinde herhangi bir ödeme talep edilmeyecektir. Etkinlik kapsamında verilecek eğitimler Samsun ili İlkadım ilçesindeki Samsun Öğretmenevi’nde gerçekleştirilecektir. Samsun Öğretmenevi daha önce çok faaliyete (sayıda proje, konferans, toplantı vs.) hizmet alınan, standartları yüksek, altyapısı bakımından güçlü bir işletmedir. Kurs eğitmenleri, katılımcıları ve proje ekibi için 5 günlük eğitim boyunca öğretmenevinde konaklayabilecektir. Eğitimin 2. Gününde yapılması planlanan arazi uygulamalarındaki istasyonlara yakın olması sebebiyle araç ile ulaşıma gerek kalmamaktadır. Samsun meydanında yer almasının yanı sıra manzarası ile katılımcıların şehir merkezinin yerleşme dokusunu görebilmesi için uygundur.

Konaklama: Öğretmenevinin tüm odaları ve genel alanları merkezi klima ve ısıtma sistemi ile donanımlıdır. Odalar LCD ekran TV, uydu ve dijital yayın ayarlıdır. Odalar ve tüm genel alanlarda kablosuz internet ağı erişimi vardır.

Eğitim ortamı: Öğretmenevinin projeksiyon cihazı, projeksiyon perdesi, kürsü, internet ağı, beyaz tahta, dinleyici oturakları vb. ile donatılmış 140 kişilik toplantı salonu bulunmaktadır. Ayrıca bu alan katılımcıların ara öğünlerinde ikramların yapılabildiği geniş bir fuayeye de sahiptir.

İaşe (yemek ve ara öğünler): Katılımcıların ve eğitmenlerin sabah, öğle ve akşam yemekleri ile etkinlikler arasındaki ara öğünlerdeki yiyecek ve içecek hizmetleri Samsun Öğretmenevi tarafından karşılanacaktır. Kurs süresince yenilecek yemek listesi, proje başlamadan önce işletme yetkilileri ile mevsim şartlarına göre oluşturulacaktır. Öğrenmenevi’nde deneyimli aşçılar ve servis görevlileri mevcuttur. Samsun Öğretmenevi ile ilgili ayrıntılı bilgilere aşağıdaki linkten ulaşılabilir.https://samsunogretmenevi.com.tr/